سند دفترچه اي يا همان سند منگوله دار، سندي رسمي است كه تا پيش از سال 1390 و ايجاد سند هاي تك برگي، به عنوان سند رسمي، در خصوص املاك صادر مي گرديد. منظور از منگوله همين عمل پلمپ دفترچه مالكيت بود كه اگر دفترچه اي فاقد اين منگوله يا پلمپ سربي بود، به اصطلاح آن را بي اعتبار مي دانستند و بايد براي اصلاح آن از طرق اداره ثبت اسناد اقدام مي كردند. اين پلمپ سربي نشان از آن دارد كه هيچ برگي از دفترچه مالكيت كسر نگرديده، چون تماما اطلاعات مندرج در آن بصورت دستنويس بوده و امكان جعل يا كسر تعدادي از صفحات هميشه وجود داشته و اين پلمپ سربيگوياي اعتبار بخشي به اين سند مالكيت بود و رويه اي بر اين اسناد حاكم ميباشد كه اگر سند فاقد منگوله يا پلمپ سربي باشد، هيچ اعتباري ندارد كه تا حدودي اين رويه ايجاد شده به منظور پرهيز از اشتباه يا خريد يا فروش مال غير يا فروش معارضي ملكي بوده است و نگراني خريدار را پيش بيني كرده بود. سند دفترچه اي و سند تك برگي، تفاوت هايي با يكديگر، دارند كه در زير، به شرح آن ها، خواهيم پرداخت: • سند تك برگي، صرفا در يك برگ صادر مي شود اما، سند دفترچه اي، همانگونه كه از اسم آن، مشخص است، طي يك دفترچه چندين برگي كه ممكن بود تعداد صفحات آن حتي به چهل برگ نيز برسد، تنظيم شده است. • نوشته هاي سند تك برگي، تايپي و كامپيوتري است اما، تمامي نوشته هاي سند دفترچه اي، قلم نويس است. • در اسناد منگوله دار اگر ملكي به صورت مشاعي بود فقط يك سند وجود داشت اما در سند هاي تك برگي به صورت جداگانه براي هر شخص براساس سهمش سندي مجزا صادر خواهد شد • سند تك برگي، داراي هولگرام و شناسه يكتا سند مالكيت مي باشد ولي سند دفترچه اي، اين موارد را نداشته و داراي مهر پلمپ سربي است تا از امكان كم يا زياد كردن برگه هاي آن، جلوگيري گردد. • صدور اسناد تك برگي توسط اداره ثبت اسناد انجام ميگيرد و از طريق اداره پست براي افراد ارسال ميشود در صورتي كه نقل و انتقال سند منگوله دار بايد همراه هر دو طرف در دفاتر اسناد رسمي ثبت بشود. • در سند هاي منگوله دار كروكي ملك وجود نداشت و فقط يكسري از ديژگي هاي ملك در سند ذكر شده بود منتها در اسناد تك برگي مالكيت،كروكي هوايي از آن ملك با پلاك ثبتي مشخص كه شهرداري آن را صادر ميكند، وجود دارد. • جعل سند منگوله دار بسيار راحت تر از اسناد تك برگي ميباشد به دليل اينكه سند تك برگي داراي هولوگرام درج شده ميباشد كه امري مهم است. • در سند تك برگي، دقت جزئيات و اطلاعات بالا است و امكان مخدوش شدن و خط خوردگي، وجود ندارد اما سند دفترچه اي، اينگونه نيست. • سند هاي امروزي مانند سند هاي تك برگ را نميشود خيلي دست كاري كرد ولي سند هاي منگوله دار به دليل ويژگي كه دارند اين امكان را به افراد ميدهد كه از يكسري از مسائل سوء استفاده هايي صورت بگيرد متاسفانه. • سند تك برگي، با هر نقل و انتقال، باطل شده و سندي جديد، به نام مالك جديد، صادر مي گردد اما، در سند دفترچه اي، در گذشته، نقل و انتقالات، در قسمت انتهايي آن، درج مي شد كه البته، از سال 1390 به بعد، در هر نقل و انتقال املاك داراي سند دفترچه اي، اين سند، بايد، به سند تك برگي، تبديل شود. در خصوص اعتبار سند دفترچه اي، بايد گفت، اعتبار اين سند، اعتبار سند رسمي است؛ چراكه سند دفترچه اي، يك سند رسمي بوده و در صورت ارائه آن در محكمه، نمي توان، نسبت به آن، ادعاي انكار و ترديد كرد. در خصوص معامله با سند دفترچه اي نيز لازم به توضيح است كه چنانچه شرايط اساسي صحت معاملات كه عبارتند از اهليت طرفين معامله (عقل، بلوغ و رشد)؛ قصد و رضاي آن ها، مشروعيت جهت و مشخص بودن موضوع، وجود داشته باشند، معامله صورت گرفته، صحيح خواهد بود و داراي اثر حقوقي مي باشد.